Een fotograaf vragen welke spullen hij gebruikt, is altijd een beetje vreemd. Tenminste als je het mij vraagt. Alhoewel, je kan het natuurlijk ook beschouwen als een verkapt compliment. Zo komt het althans op mij over als mensen me vragen naar mijn camera. Fotografie draait echter om zoveel meer dan camera en lens. De meeste parameters die bijdragen aan een mooie foto zijn immers niet te koop; het licht, de plaats en tijd, de creativiteit. Maar goed, ik doe het zelf ook. Waneer ik enthousiast ben over iemand z’n werk dan probeer ik er soms ook achter te komen. Op voorhand al wetende dat de apparatuur maar een beperkte bijdrage levert aan het eindresultaat. Maar is dat eigenlijk wel zo? Laat ik even advocaat van de duivel spelen.
Ik begon met fotograferen met Minolta kleinbeeld camera’s. Simpelweg omdat mijn vader dat systeem vroeger ook gebruikte en nog wat mooi glas op de plank had liggen. Ik vloog in die tijd regelmatig naar Hong Kong en na het werk op Central, pakte ik dan soms de Star Ferry naar Tsim Sha Tsui. Je had daar een hele wijk met alleen maar camerawinkels — hemel op aarde! Alle apparatuur was er een stuk goedkoper dus ik vloog telkens naar huis met pakken kleinbeeldfilm om thuis te prutsen. Van camera’s en lenzen wist ik toen niet veel, maar lol had ik wel.
De 24 uur van Le Mans
In diezelfde periode ging ik met een paar goede vrienden voor het eerst naar de 24 uur van Le Mans. Le Mans is een lange afstand autorace met een bijzonder rijke historie. Ik ben bang dat ik toen een beetje verliefd ben worden op de schoonheid van dit legendarische evenement. Om auto’s heb ik nooit veel gegeven maar dit was anders. 24 uur racen maakt namelijk álles kapot; Het ‘sloopt’ auto’s, coureurs en mecaniciens. En ook het publiek trouwens. Het is dé race van het Franse (en Engelse) volk. Vaders nemen hun zoons mee en dat herhaald zich al sinds 1923. Vooral het racen door de nacht is magisch! Naar bed gaan was eigenlijk onmogelijk. Ik vond het prachtig en iedereen, waaronder de coureurs, leken nog benaderbaar te zijn ook.
De rolletjes 35mm-film vlogen er doorheen. Echter, op minstens de helft van mijn foto’s stond een hek. Of alleen de achterkant van een auto. En dat scannen schoot ook al niet op. Dus al snel moest dat anders. Ik wilde vóór het hek fotograferen. Ik kocht mijn eerste digitale spiegelreflexcamera. Een Canon. Het was begin 2003 en Canon had net de EOS 10D aangekondigd. 6.3-megapixel. Ik stapte over van film naar digitaal.
Jaren lang schoot ik Le Mans, en andere races, met Canon dSLRs zoals de 1DmkII en III en de 5DmkII, toen het beste (enige) gereedschap voor sportfotografen zoals ik. Mijn droom was uitgekomen en als geaccrediteerd FIA en ACO fotograaf schoot ik de mooiste beelden van vermoeide en met smeer besmeurde mecaniciens, en van gehavende raceauto’s die met veel kabaal in de nacht verdwenen. Maar de liefde voor zowel de langeafstandsraces als voor de fotografie verdween na enkele jaren.
Doorstart
Het duurde echter niet lang voordat ik het fotograferen miste. Ik was nog steeds veel op reis voor mijn werk, en ook privé pakte ik inmiddels regelmatig een rugtas in, om weer eens een exotisch land te verkennen. Ik had behoefte aan een compacte en lichte camera en zo begon de zoektocht naar het systeem wat het beste bij mij zou passen. Ik wist eigenlijk niet goed wat ik zocht en verloor uit oog waar het om zou moeten draaien; fotograferen is immers mijn hobby dus het zou vooral om plezier moeten draaien en niks anders.
Ik kocht de verkeerde camera’s. Eerst de G-series van Canon. En later de RX-en van Sony. Maar het werd een gevecht. Camera’s met een eindeloze rits opties verborgen in onbekende menu’s en onder kleine knopjes. Nee, dit was niks. Ik was terug bij af en weer op zoek. Terug naar Canon was geen optie. Zielloos vond ik mijn laatste Canons. En te groot. De nieuwe Sony A7 dan? Echt niet. Ik probeerde ‘m maar verdwaalde in de menu’s en kon de camera niet eenvoudig naar mijn hand zetten. Ik stond op het punt om te kiezen voor de Olympus OM-D maar twijfelde. En toen zette Fujifilm de X-T1 op de markt.
Fujifilm X-Series
Ik kocht direct de versie met de kit lens en was verkocht. En schrijf ‘verkocht’ maar met hoofdletters hoor. Perfect was de camera zeker niet, maar de X-T1 had in ieder geval ‘een ziel’. Voor ik het wist kon ik er mee lezen en schrijven. De liefde was terug. Binnen no-time had ik een heel arsenaal aan Fujinon lezen, het glas dat Fujifilm maakt is prachtig. De kit lens verkocht ik maar mijn 14mm, 23mm en 56mm sleepte ik overal mee naar toe.
De sportfotografie was een gepasseerd station — ik vond het nu vooral leuk om een verhaal te vertellen en een sfeer te kunnen schetsen met mijn beelden. Documentaire-fotografie, heet dat zo?, is de nieuwe liefde.
Al snel werd ik gevraagd om wat werk voor derden te doen. Bij een van die klussen moest ik een maand of drie werken met de camera’s van een ander merk, een merk dat hard op weg was de dSLR markt te veroveren. ‘Sponsorverplichtingen.’ Het werd een ramp. Een constant gevecht tussen de creativiteit, het moment, en de camera’s. Ik heb me voorgenomen om dit nooit meer te doen. Gelukkig nam ik tijdens het scouten de X-T1 mee.
De ziel staat niet in een spec-sheet
Terug naar de titel; tja, cameraapparatuur is dus belangrijk. Maar dan wel in de zin dat het systeem je vooral moet uitnodigen om lekker te gaan fotograferen. Een camera kan nog zo goed zijn op papier, maar zolang je niet kunt lezen of schrijven met dat ding, dan heb je er niks aan. Staar je dus vooral niet blind op specificaties zoals de hoeveelheid megapixels en het sensorformaat. Kijk vooral naar wat de camera met jóu doet. Dat is waarom ík sinds die X-T1 exclusief met Fujifilm schiet en anderen adviseer of uitdaag het te overwegen.
Ik hou dus van knoppen, schakelaars, draairingen en wieltjes. Het moet intuïtief en tastbaar zijn. Noem het maar ‘retro’ of ouderwets. Als het moment telt dan is niks sneller en fijner dan een fysieke knop of een draaiwiel.
En ik hou van de filosofie die Fujifilm hanteert; het product is nooit af en de firmware updates van de Japanse firma zijn veelzeggend; er worden niet alleen foutjes mee opgelost maar de Japanners introduceren via die software updates zelfs nieuwe of sterk verbeterde functies. Het geeft me een aangenaam gevoel te weten dat een product niet al direct oud is als het de winkel verlaat, en ook de zekerheid dat een fabrikant niet bang is om verbeteringen in een bestaande camera te stoppen in plaats van in een toekomstig model. Het komt op mij over als een soort van wederzijds respect tussen fabrikant en consument.
Camera vs. Systeem
Ten slotte, het draait natuurlijk niet alleen om de camera maar vooral om het systeem. Ik ben geen groot fan van van zooms, en gebruik die dus ook niet vaak. Daarom was ik enorm verheugd met de ruime keuze aan mooie objectieven. Soms pakte ik de 27mm pancake. De X-T’s zijn zó compact met die lens. En soms de 23mm F1.4 of 56mm F1.2 als ik voor het best mogelijke ga.
Enige tijd geleden stapte ik over op de Fujifilm GFX-50S, een midden-formaat camera. Het is echt niet normaal wat voor beelden je kunt schieten. Maar ook dat werd een gevecht. Ik had de kwaliteit niet nodig en het was een aanslag op mijn workflow. De beelden zijn enorm. Bovendien realiseerde ik me vlak voor een reis naar Kasmir dat het gewicht en formaat niet zo handig waren. Ik ben inmiddels weer terug bij de Fujifilm X-series met een X-T3 en een X-H1. Vooral die laatste is erg fijn.
Ben je op zoek naar een camera of lens? Koop dan in ieder geval nooit zonder het in je hand te hebben gehad. Het liefst speel je er een dag of wat mee. Of in ieder geval een uur. Doe dat vooral als het je eerste aankoop binnen een systeem is. En nog een advies, luister vooral niet naar ‘pixel-peepers’, mensen die zich blind staren op de technische aspecten van fotografie. Het draait immers om het plezier wat je hebt van zo’n camera, en de liefde voor, en de ziel van je nieuwe aankoop.
Vrijwel alle galeries op deze website van na 2014 zijn met een van mijn Fujifilm X-series camera’s gemaakt (X-T1, X-T2, X100F). In 2018 stapte ik deels over op medium formaat (GFX). Die galleries herken je aan de beelden op 4:3 formaat. Eind 2018 stapte ik over op de X-T3 en X-H1.